Sensorische informatieverwerking in de klas

Hoewel we al eerder een artikel schreven over wiebelen en friemelen in de klas, denken we dat dit een waardevolle toevoeging is. We verwerken allemaal dagelijks heel wat prikkels, dus onze hersenen hebben het er maar druk mee. Wat houdt sensorische informatieverwerking in en hoe ga je ermee om?

Wat is sensorische informatieverwerking?

We gebruiken onze zintuigen dagelijks: we proeven heerlijk eten, ruiken de lavendelstruiken die in bloei staan, horen de vogeltjes fluiten en kijken naar hoe onze kinderen zich vermaken in de zandbak. Deze zintuigen combineren hun krachten, zodat je een complete ervaring hebt. Werken ze (even) niet zo goed samen, dan mis je een paar schakeltjes en spreken we van een sensorisch informatieverwerkingsprobleem. 

Het komt vaker voor dan je denkt, want er zijn enorm veel mensen die niet goed tegen harde geluiden kunnen, last hebben van drukte of juist comfort vinden in het uitvoeren van bewegingen. Vroeger werd hier nog niet echt iets mee gedaan, dus de volwassenen van nu hebben zelf een manier gevonden om er mee om te gaan, of juist niet. De kinderen van nu kunnen we echter fantastisch begeleiden. 

Je hoort veel dat kinderen als anders, normaal of vreemd worden gezien. In de eerste instantie is het natuurlijk onacceptabel om zo’n oordeel over iemand anders te vellen, maar daarbij is de kans groot dat iemand met een verwerkingsstoornis de wereld anders ziet. 

Prikkelverwerkingsstoornis: chaos in je hoofd

Kinderen, maar ook volwassen, waarvan de sensorische informatieverwerking niet goed verloopt die hebben chaos in hun hoofd. Er is vaak nauwelijks structuur merkbaar, maar het feit dat het door iedereen anders wordt ervaren en geuit, maakt het een complex vraagstuk. 

We kunnen de problematiek onderverdelen in drie gebieden:

• discriminatieproblemen;
• sensomotorische problemen;
• modulatieproblemen.

Discriminatieproblemen

Het discriminatieprobleem is vaak opvallend, want kinderen zijn niet in staat om prikkels te filteren. Alles zit op dezelfde frequentie en komt op dezelfde manier binnen. Een ouder die het kind roept, terwijl de tv aanstaat kan wachten tot ‘ie een ons weegt. Niet omdat het kind niet wil of omdat het slechthorend is, maar omdat beide geluiden op dezelfde manier en even hard binnenkomen. Het kind is niet in staat te onderscheiden wat prioriteit heeft of wat er überhaupt binnenkomt. Zit je zoon of dochter in een spannend boek? Ook dan ben je als juf of meester verloren… 

Sensomotorische problemen

Sensomotorisch is een combinatie van zintuigen en het bewegingsapparaat. Bewegingen zijn vaak houterig en het inschatten van bepaalde uit te voeren bewegingen gaat lastig. Ze vinden het moeilijk zich te plaatsen in de ruimte en kunnen bijvoorbeeld niet een aanloopje nemen om over een bok te springen, want die inschatting is lastig. 

Modulatieproblemen

Wanneer we het hebben over modulatie, dan bedoelen we het verwerkingsproces van de hersenen. Wat gebeurt er met de informatie die binnenkomt? Een kind kan intens reageren, doordat de prikkels sterk worden waargenomen. We spreken dan van overresponsiviteit. Het tegenovergestelde is onderresponsiviteit, want dan reageert het kind niet of trager op prikkels. Zo kunnen vieze handen door de zandbak voor bepaalde kinderen een enkeltje huis betekenen, terwijl andere kinderen niet eens opmerken dat ze vies zijn. 

Tips voor hoge- en lage prikkeldrempel

Bij een hoge prikkeldrempel merkt het kind prikkels te laat of helemaal niet op. Wat kun je daaraan doen in de klas, zodat het toch mee kan komen met de rest van de kinderen?

• Laat het kind een eigen muziekje luisteren;
• Prikkel de zintuigen door kleurrijk materiaal te gebruiken met voldoende afbeeldingen en/of filmpjes;
• Gebruik een wiebelkussen, fidget toys of één van de tangles;
• Zet in geur in om de zintuigen te prikkelen.

Kinderen met een lage prikkeldrempel ervaren juist prikkels heel snel en intens. Voor kinderen met autisme is dit een dagelijkse strijd. Je kunt je voorstellen dat dit in een klas vol kinderen een uitdaging is, maar dankzij onze tips kun je wellicht ergens beginnen:

• Gebruik een geluiddempende koptelefoon;
• Wijs de leerling, indien mogelijk, een stille leerruimte toe;
• Geen visuele effecten of felle kleuren;
• Gebruik ademhalingsoefeningen of yoga om te kalmeren;
• Ga prikkels, zoals geuren, kleuren, geluiden of intense structuren uit de weg.

Meer informatie?

Wil jij meer informatie over het verwerken van prikkels? Neem gerust contact op met onze klantenservice, want we helpen je graag verder. 

Lees ook

Wiebelen en friemelen in de klas

Hoe herken je wiebelen en friemelen in de klas? Wat voor oplossingen zijn er voor [...]

Mijn kind kan zich niet concentreren op school

Een goede concentratie zorgt ervoor dat kinderen in de klas de informatie en lesstof goed [...]

Autisme in de klas | 7 tips voor de docent

Autisme in de klas | 7 tips voor de docent De zomervakantie is alweer bijna [...]