mei
Tips en informatie
Overgangsmomenten: leer kinderen schakelen van activiteit naar activiteit
Overgangsmomenten kunnen voor sommige kinderen lastig zijn. Wat zijn overgangsmomenten? Dat zijn de momenten tussen twee activiteiten. Voor volwassenen zijn deze momenten over het algemeen geen probleem, omdat zij overzicht hebben en hierdoor makkelijk kunnen schakelen tussen activiteit A en activiteit B. Bij kinderen werkt dat niet zo. Zeker niet bij jonge kinderen. Zij moeten leren wat een dagritme is en dat dat bestaat uit activiteiten met daartussen overgangsmomenten.
Omgaan met overgangsmomenten
Voor kinderen is het belangrijk dat ze leren omgaan met overgangsmomenten, zodat ze niet ontregeld raken bij de wisseling van activiteit A naar activiteit B. Op de peuterspeelzaal of kinderdagverblijf beginnen ze al van jongs af aan met het aanbrengen van structuur in de dag. Hoe doen ze dat? Door de indeling van de dag visueel te maken voor kinderen. Door middel van kaartjes met daarop afgebeeld de activiteit weet een kind precies hoe de dag eruit ziet. We zingen eerst een liedje, dan gaan we buitenspelen en daarna eten we een koekje en drinken we limonade. Na elke activiteit kan het kaartje worden omgedraaid. De structuur maak je visueel, wat als je ouder bent automatisch in je hoofd gebeurt.
Kinderen met autisme en overgangsmomenten
Kinderen met autisme hebben nog meer moeite met veranderingen dan leeftijdsgenootjes zonder autisme. Het moeten schakelen tussen verschillende activiteiten vraagt nog meer van hen, daarom is het heel belangrijk dat zij vooraf heel duidelijk hebben wat er van hen wordt verwacht. Zijn ze overprikkeld door een bepaalde activiteit? Laat hen dan wat langer ‘herstellen’ voordat je doorgaat met de volgende activiteit. Ze even laten snoezelen is een goede optie. Dat zorgt als het ware voor een reset of time-out, waarna ze weer verder kunnen.
Dagindeling visueel maken
Kinderen leren dat als de eerste activiteit klaar is, ze doorgaan naar de volgende activiteit. Dit geeft ze een stukje veiligheid en vertrouwen. En omdat ze dit al op jonge leeftijd leren, zal het ze steeds beter lukken, om dit zelf ook toe te kunnen passen. Dit voorkomt vertraging en frustratie. Als je een kind niet voorbereid op de indeling van de dag en je roept tussen neus en lippen door, dat het kind moet gaan opruimen terwijl het nog zit te spelen, dan is dat voor het kind niet duidelijk. Hij zal zich niet, of in ieder geval niet direct, aangesproken voelen. Voor jou voelt het alsof het kind niet luistert of treuzelt, maar in feite is je boodschap niet helder, omdat het kind nog middenin een activiteit zit. Waarbij vooraf niet is aangekondigd wanneer deze activiteit stopt en je doorgaat naar de volgende. Het visueel maken van de dagindeling helpt hierbij; het kind is voorbereid op wat komen gaat.
Tips om overgangsmomenten bij kinderen soepel te laten verlopen
Hoe kun je kinderen helpen bij het leren omgaan met overgangsmomenten? Maak van de overgangsmomenten leermomenten, zodat kinderen zich niet gaan vervelen omdat ze niet goed raad weten wat te doen. Ook door kinderen samen te laten werken en hiermee het groepsgevoel een boost geven, helpt het overgangsmoment zo kort mogelijk te houden. Een overgangsmoment vraagt om zelfsturing en dat is nou net wat nog ontwikkeld moet worden bij kinderen.
Tips die kunnen helpen bij overgangsmomenten:
- Laat kinderen bewegen tijdens een overgangsmoment. Dan kunnen ze hun energie kwijt om daarna weer geconcentreerd een werkje te kunnen maken
- Maak de duur van het overgangsmoment zo kort mogelijk. Zorg bijvoorbeeld dat de materialen of benodigdheden voor de volgende activiteit al klaarliggen
- Structuur helpt. Zing bijvoorbeeld een bepaald liedje om het overgangsmoment aan te geven
- Ook zijn er producten die helpen bij een soepele wisseling van activiteiten
Producten die helpen bij overgangsmomenten
Hoe kun je kinderen heel praktisch helpen bij de overgangsmomenten gedurende een dag? Zandlopers met vloeistof zijn een heel goed hulpmiddel. Je gebruikt deze om van activiteit A naar B te gaan en geeft het kind hiermee tijd om te schakelen. De zandlopers zijn gevuld met water en kleurrijke olie. Als je de zandloper omdraait zie je druppels naar beneden zakken. Als de vloeistof volledig naar beneden is gedruppeld, dan mag het kind starten met de volgende activiteit.
Afbeelding: ©FatCamera from Getty Images Signature
Lees ook
Wiebelen en friemelen in de klas
Hoe herken je wiebelen en friemelen in de klas? Wat voor oplossingen zijn er voor [...]
Autisme in de klas | 7 tips voor de docent
Autisme in de klas | 7 tips voor de docent De zomervakantie is alweer bijna [...]
Sensorische informatieverwerking in de klas
Wat houdt sensorische informatieverwerking in en hoe ga je ermee om? We hebben allemaal een [...]
